فوم شستشو بهتر است یا ژل؟

تفاوت ژل شست و شو و فوم

انتخاب بین فوم و ژل شستشو فقط به بافت و میزان کف محدود نمی‌ شود، بلکه ترکیبات، نوع سورفکتانت‌ ها و عملکرد آن‌ ها روی پوست تفاوت‌ های زیادی ایجاد می‌کند. در ادامه جزئیات بیشتری را بررسی می‌ کنیم:

بافت و تجربه استفاده

ژل شستشو: بافتی ژلی یا کرمی دارد که هنگام ماساژ روی پوست، حس نرم و لغزنده ایجاد میکند. این بافت بیشتر برای افرادی مناسب است که به دنبال شستشوی ملایم و رطوبت‌ رسان هستند.

فوم شستشو: بافت سبک و کف زیادی تولید میکند. این حس کف زیاد باعث ایجاد احساس “تمیزی عمیق‌ تر” در کاربر می‌ شود، هرچند این موضوع همیشه به معنای پاکسازی بهتر نیست.

میزان کف و نقش سورفکتانت‌ ها

ژل شستشو: اغلب از سورفکتانت‌ های ملایم‌ تری مثل Cocamidopropyl Betaine، Decyl Glucoside یا Sodium Lauroyl Glutamate ساخته می‌ شوند. این ترکیبات قدرت پاک‌ کنندگی کافی دارند، اما به سد پوستی آسیب کمتری میزنند.

فوم شستشو: معمولا از سورفکتانت‌ های قوی‌ تر مثل Sodium Lauryl Sulfate (SLS) یا Ammonium Lauryl Sulfate استفاده می‌ کنند که کف زیاد تولید می‌ کنند. این ترکیبات برای پوست چرب و پر از آلودگی مناسب‌ اند، اما می‌ توانند باعث خشکی و تحریک در پوست حساس شوند.

نکته مهم: میزان کف نشان‌ دهنده کیفیت شوینده نیست. شوینده‌ های ملایم‌ تر با کف کمتر، اغلب برای سلامت پوست مناسب‌ ترند.

تفاوت قدرت پاک‌ کنندگی در ژل  فوم شستشو

ژل شستشو: به دلیل داشتن ترکیبات آبرسان و تنظیم‌ کننده pH، پاک‌ کنندگی ملایم‌ تری دارند و برای استفاده روزانه، حتی روی پوست حساس، گزینه‌ ای مناسب هستند.

فوم شستشو: قدرت پاک‌کنندگی بیشتری دارد و می‌ تواند آلودگی‌ های روزانه، چربی اضافی و حتی برخی آرایش‌ ها را بهتر پاک کند. به همین دلیل بیشتر برای پوست‌ های چرب و مختلط توصیه میشود.

تفاوت در ترکیبات ژل و فوم شست و شو

ژل‌ های شستشو اغلب حاوی سورفکتانت‌ های قوی مانند ALS یا SLS که هستند که باعث از بین رفتن چربی پوست می‌شود. علاوه بر این ژل‌ های شستشو در ترکیبات خود مرطوب‌ کننده و نرم‌ کننده، عوامل تنظیم‌کننده Ph مانند سیتریک اسید و عصاره‌ های گیاهی و آنتی‌ اکسیدان‌ هایی مانند عصاره چای سبز نیز دارند. 

از سویی دیگر، فوم‌ های شستشو ممکن است حاوی ترکیبات قوی‌ تری مانند بتاینیک که یک سورفکتانت قوی است، باشند. این ترکیب‌ برای کنترل چربی و پیشگیری از آکنه مفید است.

در کنار این مواد دیگری همچون سدیم بنزوات، پتاسیم سوربات و هیالورونیک اسید نیز در فوم شستشو یافت می‌شود.

تاثیر بر سد دفاعی پوست

ژل شستشو: اگر دارای مرطوب‌ کننده‌ هایی مانند گلیسرین، هیالورونیک اسید و سرامیدها باشد، می‌ تواند سد پوستی را تقویت کرده و مانع از خشکی شود.

فوم شستشو: اگر با سورفکتانت‌ های قوی و pH بالا تولید شده باشد، احتمال خشکی، کشیدگی و التهاب پوست را بیشتر میکند. البته امروزه فوم‌ های ملایم با ترکیبات آمفوتری یا غیر یونی نیز در بازار وجود دارند که آسیب کمتری به پوست وارد می‌ کنند.

با این حال، برخی فوم‌ ها ممکن است حاوی مواد تحریک‌ کننده مانند سدیم لوریل سولفات باشند که برای پوست‌ های حساس مناسب نیستند. پس اگر می‌پرسید برای پوست حساس فوم شستشو بهتر است یا ژل شستشو باید بگوییم این به نظر دکتر بستگی دارد.

تفاوت نوع پوست و تناسب با ژل و فوم شست و شو

انتخاب شوینده‌ مناسب باید همیشه بر اساس نوع پوست انجام شود. در ادامه بررسی می‌ کنیم که فوم و ژل شستشو برای کدام پوست‌ ها مناسب‌ ترند و چه نکاتی هنگام خرید باید در نظر بگیریم:

پوست چرب و مستعد آکنه

افرادی که پوست چرب دارند معمولا با ترشح زیاد سبوم و منافذ باز درگیر هستند. برای این گروه، شوینده‌ های فومی یا ژل‌ هایی که خاصیت کنترل‌ کننده چربی دارند بهترین گزینه‌ اند. ترکیباتی مانند سالیسیلیک اسید و نیاسینامید در این محصولات به پاک‌سازی عمقی منافذ و کاهش جوش کمک می‌ کنند. برند هایی مثل La Roche-Posay Effaclar و CeraVe Foaming Cleanser در این زمینه شناخته‌ شده‌اند و در بازار ایران نیز محصولاتی مانند فوم شستشوی ضدجوش ایوکلار نوروا انتخاب مناسبی به شمار میروند.

پوست خشک و دهیدراته

پوست خشک یا دهیدراته به شوینده‌ ای نیاز دارد که در کنار پاکسازی، بتواند رطوبت طبیعی را حفظ کند. ژل‌ های شستشوی مرطوب‌ کننده با ترکیباتی مانند گلیسرین، هیالورونیک اسید و سرامیدها، از کشیدگی و خشکی جلوگیری می‌ کنند. محصولاتی نظیر CeraVe Hydrating Cleanser یا ژل شستشوی هیدرودرم حاوی هیالورونیک اسید نمونه‌ های مناسب برای این نوع پوست هستند.

پوست مختلط

افرادی که پوست مختلط دارند، یعنی در ناحیه T-Zone چربی بیش از حد و در گونه‌ ها خشکی احساس می‌ کنند، نیاز به شوینده‌ ای متعادل دارند. ژل‌ های بالانس یا فوم‌ های ملایم برای این افراد انتخاب هوشمندانه‌ ای است، زیرا هم چربی اضافی نواحی چرب را کنترل میکنند و هم باعث خشکی بیشتر در بخش‌ های خشک صورت نمی‌ شوند. محصولاتی مانند Vichy Normaderm Phytosolution Gel یا فوم شستشوی سینره مخصوص پوست مختلط تا چرب، در این دسته قرار می‌ گیرند.

پوست حساس و آسیب‌ پذیر

پوست حساس بیش از هر نوع دیگری نیاز به توجه دارد. این پوست‌ ها به راحتی تحریک می‌ شوند و باید از شوینده‌ هایی استفاده شود که بدون عطر، الکل و سورفکتانت‌ های تند باشند. ژل‌ های ملایم با ترکیبات ضد التهاب مانند آلانتوئین، آلوئه‌ورا یا پانتنول بهترین انتخاب برای این افراد هستند. محصولاتی مانند Bioderma Sensibio Gel Moussant یا ژل شستشوی فیس دوکس مدل Gentle نمونه‌ های مناسبی برای پوست حساس به شمار می‌آیند.

روش دابل کلینزینگ (Double Cleansing)

دابل کلینزینگ یا شستشوی دوبل، یک روش دو مرحله‌ای در پاکسازی صورت است که ریشه‌ آن به روتین‌ های پوستی آسیای شرقی برمی‌ گردد و امروزه به یکی از اصلی‌ ترین مراحل مراقبت حرفه‌ای از پوست تبدیل شده است. هدف اصلی این روش، پاکسازی عمیق‌ تر پوست با استفاده از دو نوع شوینده متفاوت است تا اطمینان حاصل شود هیچ‌ گونه آلودگی، چربی یا باقی‌ مانده محصولات آرایشی روی پوست باقی نمانده باشد.

مرحله اول: پاکسازی با شوینده روغنی یا بالم

در این مرحله از یک شوینده بر پایه روغن (Oil Cleanser یا Cleansing Balm) استفاده می‌ شود. این نوع شوینده‌ ها قدرت بالایی در حل کردن چربی‌ ها، سبوم اضافی پوست، ضد آفتاب‌ های مقاوم در برابر آب و آرایش‌ های سنگین دارند. برخلاف تصور رایج، این محصولات پوست را بیش از حد چرب نمی‌ کنند، زیرا پس از تماس با آب به امولسیون تبدیل شده و به‌ راحتی از سطح پوست شسته می‌ شوند.

مرحله دوم: پاکسازی با شوینده‌ی آبی (ژل یا فوم)

بعد از مرحله اول، یک شوینده‌ی پایه آبی مانند ژل شستشو یا فوم وارد عمل می‌ شود. این مرحله بقایای مرحله اول، آلودگی‌ های محیطی، ذرات ریز گرد و غبار و عرق را به‌ طور کامل پاک میکند و در نهایت پوستی تمیز، شفاف و آماده برای مراحل بعدی روتین مراقبتی مثل تونر و سرم باقی می‌ گذارد.

فواید روش دابل کلینزینگ

• پاکسازی کامل‌ تر پوست: هیچ اثری از آرایش، ضد آفتاب یا آلودگی باقی نمی‌ ماند.
• پیشگیری از جوش و کدر شدن پوست: با حذف کامل سبوم و آلودگی‌ ها، منافذ کمتر مسدود می‌ شوند.
• افزایش اثربخشی محصولات مراقبتی: وقتی پوست تمیزتر باشد، جذب سرم‌ ها و کرم‌ های درمانی بیشتر میشود.
• حفظ تعادل پوست: اگر محصولات به درستی انتخاب شوند (روغنی ملایم + ژل یا فوم مناسب نوع پوست)، این روش حتی برای پوست‌ های حساس هم قابل استفاده است.

چه کسانی بیشتر به دابل کلینزینگ نیاز دارند؟

• افرادی که روزانه از ضد آفتاب‌ های مقاوم به آب استفاده می‌ کنند.
• کسانی که آرایش متوسط تا سنگین دارند.
• افرادی که در معرض آلودگی محیطی و شهری قرار دارند.
• کسانی که پوست چرب یا مختلط دارند و مستعد جوش هستند.

نکات مهم در اجرای دابل کلینزینگ

• برای پوست‌ های خشک و حساس بهتر است از روغن‌ ها و بالم‌ های بسیار ملایم و فاقد عطر استفاده شود.
• در پوست‌ های چرب، انتخاب شوینده روغنی سبک و ژل کنترل‌ کننده چربی می‌ تواند بهترین نتیجه را بدهد.

این روش معمولا شب‌ ها توصیه میشود و برای صبح‌ ها یک شوینده ملایم به تنهایی کافی است.

مقایسه فوم و ژل با سایر شوینده‌ ها

فوم و ژل در مقایسه با صابون

صابون‌ های سنتی به دلیل داشتن pH قلیایی بالا و ترکیبات پاک‌ کننده قوی، اغلب باعث خشکی و آسیب به سد دفاعی پوست می‌ شوند. استفاده طولانی‌ مدت از صابون می‌ تواند منجر به تحریک، پوسته‌ پوسته شدن و حتی افزایش حساسیت شود. در مقابل، فوم و ژل‌ های شستشو با فرمولاسیونی نزدیک‌تر به pH طبیعی پوست طراحی می‌ شوند و معمولا حاوی ترکیبات مرطوب‌ کننده هستند. به همین دلیل، استفاده از آن‌ ها به خصوص برای صورت انتخابی بسیار مطمئن‌ تر و ایمن‌ تر از صابون محسوب می‌ شود.

فوم و ژل در مقایسه با میسلار واتر

میسلار واتر محصولی بر پایه آب است که ذرات میسل را در خود جای داده و می‌ تواند آرایش و آلودگی سطحی را بدون نیاز به شستشو پاک کند. این محصول بیشتر برای پاک کردن آرایش سبک یا استفاده در مواقعی که دسترسی به آب وجود ندارد مناسب است. با این حال، میسلار واتر به تنهایی نمی‌ تواند جایگزین کامل شستشو با فوم یا ژل باشد، زیرا تمام آلودگی‌ های عمقی، سبوم و ذرات ریز گرد و غبار را پاک نمیکند. در واقع، بسیاری از متخصصان پوست توصیه می‌ کنند بعد از استفاده از میسلار واتر، صورت با یک ژل یا فوم ملایم نیز شسته شود تا پوست کاملا تمیز بماند.

فوم و ژل در مقایسه با روغن پاک‌ کننده

روغن‌ ها و بالم‌ های پاک‌ کننده بیشتر برای پاک کردن آرایش سنگین، ضد آفتاب‌ های مقاوم و آلودگی‌ های چرب طراحی شده‌اند. این محصولات به‌ ویژه در روش دابل کلینزینگ به عنوان مرحله اول استفاده می‌ شوند و به خوبی ناخالصی‌ های محلول در چربی را حل می‌ کنند. تفاوت اصلی آن‌ ها با ژل و فوم در این است که روغن‌ ها به تنهایی برای تمیز کردن کامل کافی نیستند و نیاز به یک شوینده پایه آبی در مرحله دوم دارند. از سوی دیگر، ژل و فوم شستشو می‌ توانند بدون نیاز به ترکیب با محصول دیگر، پوست را تمیز کنند، هرچند برای پاک کردن کامل آرایش سنگین همچنان روغن پاک‌کننده موثرتر است.

سخن نهایی در خصوصص فوم شستشو یا ژل کدام بهتر است؟

در این مقاله به بررسی این سوال که ژل شست و شو بهتر است یا فوم پرداختیم؛ درواقع این که کدام یک از این دو بهتر است بستگی به نوع پوست و عارضه‌ای است که پوست ممکن است به آن مبتلا باشد. 

به طور کلی فوم شستشو در دو نوع کف‌ مانند و کرم‌ مانند عرضه می‌شوند؛ نوع دارای کف‌ با بافت ملایم برای پوست‌ های حساس مناسب است و نوع کرم‌ مانند با قدرت پاک‌ کنندگی بیشتر، انتخابی عالی برای پوست‌ های چرب است. ژل‌ های شستشو نیز با بافت سبک و کف کم، بدون آسیب به سد دفاعی پوست، آلودگی‌ ها را پاک می‌کنند و برای انواع پوست، به ویژه پوست‌های حساس و خشک، مناسب هستند. 

سوالات متداول

ژل شستشو برای چه نوع پوستی مناسب است؟

ژل شستشو به دلیل بافت ملایم و ترکیبات آبرسان، برای پوست‌های حساس، خشک یا نرمال مناسب است.

فوم شستشو برای چه نوع پوستی مناسب است؟

فوم شستشو با قدرت پاک‌ کنندگی بالا، برای پوست‌ های چرب و مستعد آکنه ایده‌ آل است.

آیا می‌توان از هر دو نوع شوینده در یک روتین استفاده کرد؟

بله، در روش دابل کلینزینگ می‌توان ابتدا از ژل شستشو برای پاکسازی سطحی و سپس از فوم شستشو برای پاکسازی عمیق‌ تر استفاده کرد.

کدام نوع شوینده برای پوست‌های ترکیبی مناسب‌تر است؟

برای پوست‌های ترکیبی، استفاده از ژل شستشو در نواحی خشک و فوم شستشو در نواحی چرب (مانند ناحیه T) توصیه می‌شود.